Canvas, vannacht.
VIRUS: Videocracy.
Ik citeer even de inhoud die ik op de Canvas-website vond.
Een late avond in 1976. Een Italiaanse regionale omroep heeft een simpel en goedkoop ideetje uitgewerkt: een televisiequiz vanuit een café waarbij de kijkers antwoorden doorbellen. En voor elk juist antwoord trekt een lokale huisvrouw een kledingstuk meer uit. De volgende dag komt een groot deel van de arbeiders uit de streek te laat op het werk. Dat dit niet bijzonder politiek correcte spelletje het begin zou worden van een televisierevolutie met verstrekkende politieke en culturele gevolgen, had niemand toen kunnen voorspellen…
Wie controle heeft over bewegend beeld, houdt echter de sleutel van de macht in handen, aldus ‘Videocracy’, de documentaire die VIRUS vanavond op je loslaat. In Italië bewijst Silvio Berlusconi al 30 jaar de intrinsieke waarheid van deze stelling. Met de hulp van zijn televisiestations heeft hij zijn persoonlijke smaak gangbaar gemaakt in Italië. De centrale boodschap die zijn televisie-imperium verspreidt, is er één van oppervlakkigheid: vergeet je zorgen en amuseer je! Wat écht telt, is opgemerkt worden, beroemdheid, geld en bewondering komen dan vanzelf. En hoe dat beter te bereiken dan via televisie? Deze boodschap transformeerde Italië tot een televisierepubliek, waar de stap van ‘lachen-en-mooi-zijn showgirl’ naar minister van gelijke kansen nagenoeg vanzelfsprekend is en nauwelijks wenkbrauwen doet fronsen.
In ‘Videocracy’ onderzoekt regisseur Erik Gandini wat er gebeurt als oppervlakkig vermaak een vitaal onderdeel van het maatschappelijk weefsel wordt, als de beeldtaal de enige is die een publiek nog kent en alles draait om imago. ‘Videocracy’ is geen genuanceerde documentaire. Gandini vindt het probleem dan ook zo groot dat nuance misplaatst zou zijn; het is een medaille met maar één kant. Allicht heeft hij een punt: in Italië weigerden niet alleen de televisiestations van Berlusconi de trailer voor ‘Videocracy’ uit te zenden, ook de publieke omroep RAI deed dat, omdat de documentaire ‘te kritisch was voor de Italiaanse regering’…
Ik "viel in" bij de veline. Dat zijn mooie, slanke, perfect uitziende meisjes die in ieder Italiaans televisieprogramma mooi staan te wezen, een beetje door het beeld heen kronkelen (de onnozele bewegingen kregen zelfs een naam: stacchetto!) en vooràl niets mogen zeggen. Dat blijkt in hun contract te staan...
Heb me altijd geërgerd aan die rommel. Geen Italiaanse TV zonder mooie, (letterlijk) nietszeggende vrouwen.
We krijgen nog een paar magnaten te zien (naast teergeliefde Silvio). Stuk voor stuk stinkrijke venten met kasten van huizen (meervoud!!!) én zonder uitzondering goede vrienden van de premier. Je vraagt je ongemakkelijk af hoe ze aan hun fortuin zijn gekomen.
DE grootste en meest invloedrijke impressario van Italië, Lele Mora, loopt fier rond in zijn villa op Sardinië, kijkt af en toe minutenlang wat schaapachtig in de camera (je vraagt je af wat een gewiekst zakenman op zo'n moment denkt) en heeft geen enkel probleem om toe te geven dat hij een fervent Mussolini-fan is. "In m'n gsm zitten zelfs een paar Mussolini-hymnes", zegt hij fier en om z'n stelling te bewijzen, laat hij meteen een voorbeeld horen van begin tot eind, mét (je bent rijk of je bent het niet) beeld... tistezeggen... compleet met hakenkruisen en alles.
Een andere kerel, Fabrizio Corona, heeft zijn fortuin gevonden in de paparazzi-wereld, zij het met een twist.
Je krijgt een - uiteraard - van kop tot teen afgeborstelde man te zien die vanuit z'n auto (mét chauffeur of wat dacht u?) z'n fotografen op het veld dirigeert. Jacht op compromitterende beelden.
Zijn twist? Hij verkoopt z'n beelden niet aan de diverse tabloids, neenee... hij verkoopt ze aan de celebrities zélf... kwestie van hun vettige affaires uit de media te houden.
Slim.
Meneer Corona bestempelt zichzelf als een moderne Robin Hood. Hij heeft een hekel aan de jet-set en high society, ze kijken neer op het gewone volk, zegt hij. Dat stoort hem dusdanig dat hij besloot te doen wat Robin Hood deed: hij neemt van de rijken en ... verdeelt het over... zichzelf. Hij geeft niet terug aan de armen (het gewone volk zeg maar), hij bouwt z'n fortuin op de mensen waar hij zo'n hekel aan heeft. Vandaar "modern".
Je moet het maar kunnen uitleggen....
Je moet het lef maar hebben om dergelijke nonsens een "nobele" twist te geven....
Ook Silvio komt ruim aan bod. "De president" vertalen ze zijn titel steeds. Het verwart me, want president is hij NIET. Maar ik vergeef het de verslaggever, want de president in Italië is een man met een ceremoniële functie. Heeft, net als de veline, niets te zeggen dus.
Silvio lacht steeds en onze voice-over zegt dat je ziet dat het gemeend is. "Onze Silvio is een man wiens lach van binnenuit komt"
....
Een uitgebreide uiteenzetting over de televisiestations die Silvio destijds sowieso in z'n privé-zakenimperium bezat + de nationale (zogenaamde onafhankelijke) zender. 90% van 's lands media staat onder rechtstreekse of onrechtstreekse controle van de premier....
Er wordt ons getoond hoe Berlusconi liedjes laat schrijven (en uitzenden of wat dacht u?) ter meerder eer en glorie van z'n fantastische zelf. Het lied is affreus slecht geschreven, de video moet er niet voor onder doen. Maar slikken doen ze't. "Meno male che Silvio c'è" (vrij vertaald: "al een geluk dat we Silvio hebben") klinkt het gemiddeld om de 15 seconden in het refrein.
Het lijkt werkelijk nergens op en is verder beschamend, zowel qua vorm als qua inhoud.
Maar blijkbaar kàn dit.
Op één of andere bijeenkomst zien we de premier met gebalde vuisten en zwaaiende armen (voor één keer zónder brede glimlach) bulderen dat hij z'n land op de wereldkaart heeft gezet en dat hij dat zo wil houden. Dat hij wil dat de wereld Italië au sérieux neemt.
...
Probeer dan even voorbij te gaan aan de talloze blunders op de internationale scène die mijn teergeliefde premier al op z'n palmares mocht schrijven. Denkt hij dan wérkelijk dat z'n domme commentaren onopgemerkt voorbij gaan of vindt hij gewoon dat hij zó onschendbaar is dat hij dat rustig mag doen? En is dit echt de manier om Italië onvergetelijk te maken?
Ik schaam me diep.
Een béétje mens stelt zich dan toch vragen....
De Italianen niet dus. Keer op keer stemmen ze voor dezelfde man. Een sujet wiens rechtschapenheid meer dan eens in vraag werd gesteld, die zichzelf dan zomaar eventjes buiten de wet stelt... ze halen hem telkens weer terug.
Het moet duidelijk zijn dat voor de doorsnee-Italiaan la bella figura duizend keren belangrijker is dan kwaliteit. Als ze er al niet van nature uit van overtuigd waren, dan heeft Silvio het er wel ingepompt.
Het maakt niet uit wàt je zegt, als je maar mooi bent terwijl je het zegt.
In wezen weet ik dit al jaren, een beetje zelfkritiek is me niet vreemd. Het bedroeft me om te merken dat de oppervlakkigheid in de loop der jaren enkel oppervlakkiger is geworden.
Af en toe vraag ik me af welk punt de verslaggever wou maken. Soms denk ik even "yep, hij lacht ermee"... en dan weer niet. Maar dan herlees ik de Canvas-samenvatting.
‘Videocracy’ is geen genuanceerde documentaire. Gandini vindt het probleem dan ook zo groot dat nuance misplaatst zou zijn; het is een medaille met maar één kant.
Klopt.
Welke zin heeft het om een instituut aan te vallen als er geen alternatieven zijn en niemand er zelfs naar zoekt?
Ik heb spijt.
Spijt dat ik te moe was om het programma tot het eind te bekijken.
Misschien kwam de documentarist nog met een conclusie of een kwinkslag. ALS die er was, heb ik hem niet gezien.
Dacht enkel... arm arm volk.
En nu even naar onszelf kijken. Hoeveel jaren willen we nog regeringen laten struikelen over een 50 jaar oud probleem?
Stof voor een andere blog, lijkt me....
noot:
De verleiding is groot maar ik steek hier geen foto's bij. Googlet u zelf de genoemde personnages maar eens. En weest u niet verbaasd als u merkt dat ze allen goede vrienden zijn en ieder stuk voor stuk in allerlei rechtzaken voor corruptie verwikkeld blijken...
zucht zucht zucht
Geen opmerkingen:
Een reactie posten