zondag 11 september 2011

Invidia,... nog even

Ziezo, Olijf heeft geslapen. Lang.
Even wakker geworden om 7u omdat ik wél de wekkerradio maar niet de gsm-wekker had afgezet.
Nadat ik de koekoek-tsjieptsjiep gsm-wekker had afgezet, wilde een extra dutje nog lukken. Al bij al een goeie nachtrust gehad.
Enkel een nogal akelige droom over m'n ouders verstoorde m'n slaperige vredigheid en ik weet niet meteen wat ik van die droom moet denken (ALS ik daar al wat van "moet" denken) maar ik mag écht niet klagen: vandaag voel ik me helemaal uitgerust!

Met 1 opgewarmde koffie al in het ochtendlijke keelgat (hoe ONglamoureus kan het leven van een happy single worden? ;)) en geduldig wachtend op een tweede vers gezette koffie komt het brein vrij snel op gang. Of het efficiënt werkt, laat ik in het midden :)

Ik denk nog even na over invidia en waarom het naar mijn gevoel niet correct vertaald wordt als afgunst.

Afgunst klinkt wat mij betreft zo mogelijk nog negatiever dan jaloezie (als dat al mogelijk is). Iemand heeft/beleeft iets wat "jij" met je afgunst hem/haar niet van harte gunt. Of je vindt dat het jou net zo goed (of zelfs méér) toekomt dan die undeserving b*stard.  Nu ja... ik druk me even vrij extreem uit... maar in z'n lelijkste vorm komt het hierop neer, toch?

Invidia daarentegen...
Mòòi is invidia niet... maar lelijk òòk niet.
Al was het maar omdat het ook als werkwoord kan worden gebezigd. Ti invidio. Ik verafgunst je (???)
Wij in de lage landen kunnen jaloers ZIJN en afgunstig ZIJN maar we jaloezieën niet, net zo min als we kunnen verafgunsten.

Wacht... een voorbeeld kan (hopelijk) klaarheid brengen.
Stel - ik neem een héél willekeurig onderwerp :) - iemand laat FacebookMobile-gewijs weten dat ze op dit eigenste ogenblik een frisse Mojito zit te drinken terwijl ze sfeervol mijmert bij het zicht op een ondergaande zon aan zee, voeten diep in het koeler wordende zand gegraven. Jij zit thuis voor je pc (of Mac, allez kom, ik wil niet discrimineren), sokken aan omdat de kou niet te harden is en buiten klettert de regen alwéér tegen de ramen.
Een "ik ben zooooooo jaloeeeeeeeeers!" ontleent z'n welgemeendheid enkel aan het feit dat je je klinkers wat uitrekt en je er voor de goede maat nog een smiley-tje aan toevoegt. De lucky so-and-so, nog steeds intens genietend van haar Mojito aan dat idyllische strand, glimlacht even gelukzalig bij het lezen van de reactie en weet dat haar minder fortuinlijke, sokkendragende vriend(in) haar deze ervaring van harte gunt maar er zèlf graag ook bij was geweest.
In 't Italiaans kan je kortweg schrijven "Quanto ti invidio!" zonder tirlantijntjes en de boodschap komt evengoed over. Toegegeven, de eind-o màg langer en een smiley kan nooit kwaad (wat deden we vroeger zònder smiley's vraag ik me inmiddels af) maar ook zònder kan het perfect.

Dat is mijn aanvoelen van het verschil.
Maar ik kan het fout hebben.
Een perfect tweetalige native Italian zou me misschien kunnen terechtwijzen. Maar die leest m'n blog niet. En Olijf is niet perfect tweetalig. Eerder onperfect meertalig. Hetgeen al vaak genoeg z'n nut bewezen heeft maar het brengt me vandaag niet veel verder dan gewoon "aanvoelen" dat je sommige dingen niet perfect kàn vertalen.

Taal is iets geweldigs. En brengt me tot de Eskimo's en hun woorden voor sneeuw.
Vooraleer te ontsteken in lyrische ontboezemingen daaromtrent, ben ik "slim" genoeg om dat feit even te Googlen.
Wikipedia zet me binnen de 5 minuten op m'n plaats.
Eerder een mythe, dat verhaal over sneeuw en Eskimo's (net zoals - en nu wijk ik vréselijk af! - de mythe over spinazie en z'n hoog ijzergehalte... ooit het resultaat van een typfout in een wetenschappelijk rapport! Hetgeen betekent dat Popeye z'n legendarische kracht net zo goed had kunnen halen uit een blikje ingemaakte bonen... Jeezzzz... zat er marihuana in m'n ochtendkoffie???)
Ik nodig u uit om het Sneeuwwoordenverhaal even te lezen: het duurt niet lang.
"Wij" (en voor het doel van dit betoog zijn "wij" even Europeaan en niet Belg, Nederlander, Brit of Duitser) beschikken naar het schijnt over een éven grote woordenschat voor sneeuw als de Eskimo's (overigens ook een incorrecte term maar dit zou me te ver leiden). Het is een kwestie van even verder kijken dan je romantische neus lang is, zoals het Wikipedia-artikel aangeeft.
Er zijn - dit gaat niet aan mij voorbij - vermoedelijk véél uitgebreider en betrouwbaarder bronnen dan ènkel Wikipedia... maar het is zondagochtend en deze introductie is voor Olijf voorlopig genoeg.

Waarmee ik enkel wilde zeggen...
Invidio vriendinnen N en AM om hoe ze altijd een kraaknet huis hebben... omdat dat zo gewèldig is en ik dat òòk graag zou kunnen
Invidio sommige eerder genoemde (en toekomstig nog niet genoemde) bloggers om hun taalvaardigheid... omdat ze het zo goed doen en ik dat òòk zou willen kunnen
Invidio vriendin B om haar moed toen ze enkele jaren geleden besloot om op eigen poten te gaan staan en in een zelfstandige beroepsactiviteit stapte... omdat moed en een besluit nemen zo krachtig is en ik dat òòk zou willen durven.
Invidio een heleboel mensen om hun fantastische kwaliteiten. Ik gun het hen, ik bewonder hen erom en in het allerzwakste geval dient het als spiegel voor Olijf om te werken aan dingen/kwaliteiten die ik nog niet (ten volle) bezit.
In géén geval ben ik jaloers of afgunstig omdat zij iets hebben/kunnen dat ik niet heb/kan.
Invidia toont me m'n werkpunten, jaloezie niet. Enfin, dat vind IK :)

How about that for some sunday morning thinking? :)

Tijd om es in gang te schieten. Te werken dus...

7 opmerkingen:

  1. Even op mezelf "reageren".
    "I envy you" komt nog het dichtste bij... in de mij gekende talen.
    En zelfs dan nòg... wat doe ik moeilijk :)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. YES! Dat is het werkwoord, Nadia :)
    Alleen dat woordje "nijd" ligt me dwars.

    Maar toch... je hebt het gevonden (en ik niet :))
    Dankjewel !!!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Gevonden of niet, taal is een mooi ding. En jij speelt er op een fantastische, unieke manier mee. Ik lig hier helemaal dubbel van de zijwegen en associaties. Wat en welke invidia? Je kunt het!

    Ik zou zeggen: dit was een onvervalste 'echte Olijf' (ironische genoeg het enige soort eten dat ik echt smerig vind). Lang leven de opgewarmde koffie! Ik geniet.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik zat bij het begin al aan "benijden" te denken, maar iemand was me voor :-)

    xxx

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik ook Ils... dat was zo voor de hand liggend :-)
    Misschien moet er nog een ander werkwoord uitgevonden worden voor ons Olijf, eentje waar geen "nijd" in komt.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ik zink door de grond van taalkundige schaamte, dames :)
    Het nadeel van zó hard denken in één taal dat het voordehandliggende in een andere taal compleet aan me voorbij gaat...
    Het bos en de bomen denk ik :)

    maar allemaal dank u voor de zéér gewaardeerde hulp. Wat zou ik zonder jullie doen?
    x

    BeantwoordenVerwijderen