vrijdag 6 januari 2012

La Befana, Driekoningen en extreme poedels...

Bij het buitenkomen op het werk zag ik in het donker 3 kinderen met papieren kronen rondlopen.
Het was met totààl ontgaan dat vandaag Driekoningen was.
De kinderen hadden niet gek veel tijd gestoken in hun vermomming. Meer dan 3 witpapieren kronen zag ik niet. Het zal wel aan de crisis liggen, denk ik...

Dat ik er niet aan gedacht had, moest ik goed maken, vond ik. Een blogje misschien?
En zie... nog vóór ik eraan kon beginnen, merkte ik dat Ils Epifanie al had aangeraakt, zij het op een héél biezondere manier.... eentje waar ik erg blij om ben.


Deze post zal zich grotendeels beperken tot wat opzoekwerk. Omdat ik eigenlijk nix weet en me dan maar tot Wikipedia wend om "slimmer" te worden. Niet dat Wiki dè bron van alle wijsheid is... maar even in de bib duiken om één en ander op te zoeken lag niet meteen in m'n plannen. Vandaar :)

Wij, hier (in België dus) vieren Driekoningen. Zij, ginds (in Italië) vieren La Befana.
Drie oude mannen van adellijke oorsprong een één oude vrouw, een heks eigenlijk, op een bezem. Ik zie het verband niet meteen. En dus ga ik zoeken.

Bereid u voor op een streepje reproductie. Olijf probeert hier blogsgewijs wat leerstof te bewaren. Af en toe werd wat info weggelaten om de zaak nog half leesbaar te houden.

Driekoningen, Epifanie of Openbaring van de Heer is een christelijke feestdag die elk jaar op 6 januari wordt gevierd en waarop men de Bijbelse gebeurtenis herdenkt van de Wijzen die een opgaande ster zagen en daarop de koning der Joden gingen zoeken. Ze kwamen in Bethlehem, en vonden daar Jezus te begroeten als de pasgeboren koning der joden.
In de katholieke liturgie in België en Nederland wordt het hoogfeest van de Openbaring van de Heer op de eerste zondag na 1 januari gevierd indien 6 januari op een werkdag valt. In veel Zuid-Europese landen is Driekoningen een vrije dag en wordt Driekoningen op de dag zelf gevierd. De Openbaring van de Heer is het eerste van drie feesten, samen met de Doop van de Heer en de Opdracht van de Heer in de tempel (2 februari), die thuishoren in de Kerstkring, de tijd van Jezus' kindertijd en jonge jaren.
(Driekoningen hoort dit jaar dus op 8 januari gevierd te worden, leer ik hier onder andere uit. Hm :))

Wikipedia beperkt zich niet tot deze verklaring maar verdiept zich wat in gebruiken in diverse landen, de mix van christelijke en heidense gebruiken en dies meer. Ook van C+M+B - Christus Mansionem Benedicat oftewel Christus zegene dit huis - wist ik hoegenaamd nix, wat een indicatie moet zijn voor m'n onwetendheid.

Verrassend vind ik dat Driekoningen ook in Spanje gevierd wordt. Want in Italië ligt dat anders.
La Befana wordt daar gevierd, een brave heks die in de nacht van 5 op 6 januari op haar bezem rondreist om snoep of carbon uit te delen bij de kindjes. Een beetje zoals Sinterklaas dat hier in België doet. Snoep voor de brave kindjes en steenkool (of de roe van onze Sint) voor de stouterdjes.
Olijf heeft nooit steenkool of de roede gekregen... en kent overigens geen ènkel kind dat ooit zonder snoep of kadootjes is blijven zitten. Oef, zou ik zeggen :)

Volledigheidshalve wend ik me tot de Italiaanse versie van Wikipedia. Om die Befana even uit te pluizen. Ook hier een zeer uitgebreide uitleg.

Befana stamt - niet verwonderlijk - van Epifanie en is een figuur die aanvankelijk slechts in enkele Italiaanse regio's werd gevierd. Nadien breidde het gebruik zich uit over het hele land.
Maakt u zich geen zorgen, ik ga niet de hele tekst vertalen. Enkel wat ik graag wil onthouden, wordt hier aangeraakt.

Net als voor onze Sinterklaas worden sokken uitgehangen die (hopelijk) zullen gevuld worden met lekkers (OK, goed. Wij zetten schoenen i.p.v. sokken, maar het gaat om footwear...). Voor de Befana legt het voorzienige kind wat versnaperingen klaar zodat het oude vrouwtje hem/haar gunstig gezind zou zijn. Terwijl onze kindjes een wortel en een suikerklontje klaarleggen voor de schimmel (en op latere leeftijd wijselijk evolueren tot het uitschenken van een pintje bier voor de dorstige Sint.... :)) lees ik dat de Italiaanse kindjes zich bezighouden met een mandarijntje, een ansjovisje of een gerookte haring en enkele uitjes op azijn. Een glaasje rode wijn schijnt er ook bij te horen. Ik zie La Befana  (of haar plaatsvervangers... in casu de ouders?) zich bij nacht en ontij tegoed doen aan een glaasje rood met een uitje op azijn (waarvan ik jaren geleden overigens ontdekte dat het een zéér goed middel is om middelmatige tot ronduit slechte wijn plots veel lekkerder te laten smaken, maar dat is een geheel ander verhaal).

Maar goed, waar komt die Heks nu plots vandaan? In het hele Kerstverhaal herinner ik me geen oude vrouw, laat staan eentje die een mobiele bezem heeft.

Eén mogelijke verklaring wordt gezocht in het heidens gebruik waarbij in de twaalfde nacht na de winterse zonnewende de wedergeboorte van de natuur werd gevierd: Moeder Natuur dus. De Romeinen geloofden dat tijdens die twaalf nachten vrouwelijke figuren over de velden zweefden om de pas ingezaaide velden te bevruchten. Voorwaar een schone gedachte.
... ik zie hier al vliegende vrouwen... de stap naar heks is klein :)
De leeftijd van onze Befana moeten we zoeken in de symboliek van het oude jaar dat ten einde kwam. Logisch.
Het einde van het oude jaar werd symbolisch gevierd door de oude vrouw te verbranden. Logisch maar luguber. Maar goed, het gaat om symboliek.

De Kerk - immer alwetend - kon het hierbij natuurlijk niet laten en droeg alzo een "waardevol" steentje bij. Ze veroordeelde het heidens geloof als satanisch  (ach ja, waarom niet.. zeg meteen dat de Duivel ermee gemoeid is, niewaar?) waarmee de verpersoonlijking van Moeder Natuur - ondanks haar goedzinnige aard - als een Heks meteen verklaard is. En we weten allemaal wat men in de Middeleeuwen met Heksen deed... juist ja :)
Dank u, Heren Kerkelijken. We zijn bekeerd.

Om dit onderwerp in schoonheid af te ronden, geef ik u graag het "verband" tussen La Befana en de Drie Koningen mee (waarvan ik tussen haakjes las dat aanvankelijk niet echt gewéten was met hoevelen ze waren. Of dat het Koningen waren... de Wijzen. Maar het waren Wijzen en ze hadden kostbare giften bij, dus moeten het wel Koningen geweest zijn).
Volgens een "verchristelijkte" versie (aldus Wiki) wisten de Wijzen niet echt waar ze kinneke Jezus moesten vinden. Lees: ze liepen maar wat doelloos te zoeken :)
Dat ze Wijzer waren dan de hedendaagse man lieten ze blijken toen ze, in plaats van uuuuurenlang te blijven zoeken - ik wééééét waar ik moet zijn, verd**me! - om info vroegen  aan een oud vrouwtje. Ondanks hun smeekbeden om hen te vergezellen, beperkte het vrouwtje zich tot het geven van indicaties. "Aan de  tweede vleesboer rechts, 12 huizen lang rechtdoor, driemaal links aan de stadsmuren en in de zevende stal zal u hem vinden"... of iets in dien aard.
Nadien kreeg het vrouwtje spijt van haar koppigheid en besloot de Wijzen te helpen... maar die heren hadden al een eindje voorsprong. Ze vulde snel een mandje met zoetigheden en ging naarstig op zoek naar de dolende mannen. Omdat ze niet wist waar en hoe ver ze zaten, stopte ze voor alle zekerheid bij ieder huisje alwaar ze aan ieder kind enkele snoepjes gaf in de hoop dat één van hen.... yep... het Heilig Kindje was.

Is dat geen mooi verhaal?
Ik neem er genoegen mee. Eén en ander heb ik alvast bijgeleerd vandaag en ik hoop voor u hetzelfde.

Het verband tussen het Joodse Koningskind en "ons" Christelijk geloof is me nog duister, hoewel ik besef dat ik het zou móeten weten. Maar dat doe ik dus niet. En daar verdiep ik me vandaag niet verder in.... hoewel een diagonale leessessie van deze link naar u-weet-wel-wààr me een paar dingen duidelijk maakt. Dat de christenen oorspronkelijk één van vele Joodse sektes waren, bievoorbeeld...(Sekte... nu begint alles duidelijk te worden...) Voor meer details zal ik me op een andere avond eens "inspannen" :)

En dan nu... Extreme Poedels.

Terwijl ik me pakweg 2 uur geleden klaarmaakte voor deze post, ging de TV op. In afwachting van iets dat m'n aandacht zou kunnen vasthouden, zapte ik naar Extreme Poodles. Wat zou dat zijn, vroeg ik me af? Geen retorische vraag :)

Het werd me al snel duidelijk: losgeslagen follie, op z'n Amerikaans natuurlijk.
Ooit had ik het al eens over Beauty Pageants voor kinderen. Van de Poodle Pageant weet ik niet of die erger of minder erg is dan deze met kleine verwende kindjes...
"We" (de nietsvermoedende kijkers dus) volgen een handvol vrouwen. Professionele dog groomers in de meeste gevallen, die van hun werk hun hobby hebben gemaakt (en niet andersom).
De meesten onder ons kennen wel iemand die een hondensalon runt OF we kennen iemand die iemand kent die voor de trouwe viervoeter regelmatig een kapbeurt boekt. Dat het deze proporties kon aannemen, wist ik nog niet.

Tot hiertoe hield ik het geheim maar van alle hondenrassen zijn er enkele die me weinig boeien. De Poedel is daar één van. Ik weet niet waar het aan ligt maar veel heeft waarschijnlijk te maken met de onnozele natuurlijke permanent waarover die dieren beschikken. Het dóet wat met hun intelligente uitstraling (of het gemis daaraan). U hoort me niet zeggen dat het extreem domme honden zijn maar die indruk géven ze me wel. Omwille van het haar. En wat mensen daarmee aanvangen.
U kent het wel: het toefje op de kop, de toefjes ronde de poten, de borststreek en - niet te vergeten - het toefje op de staart. Dàt en het feit dat hun bezitsters (meestal vrouwen, ik ken weinig mannen die met zichtbare trots hun poedel op straat durven uit te laten) vaak zèlf een hoog bimbo-gehalte hebben. Maar goed... tot zover de hersenloze veralgemeningen.
Het zijn honden en in een parallel universum zijn ze waarschijnlijk erg aanhankelijk, intelligent en hebben ze nog een handvol àndere lovenswaardige hond-eigenschappen.

Wat de baasjes in dit programma met hun honden dóen tart alle verbeelding. De arme dieren krijgen kaarkleuringen (waarbij ze uren moeten stilzitten), föhnbeurten (waarbij ze uren moeten stilzitten) en knipsessies (waarbij ze uren moeten stilzitten). Dat is de voorbereiding. Tijdens de wedstrijd ondergaan ze het hele proces nog eens opnieuw (waarbij ze uren moeten stilzitten... voor een publiek én loopse teefjes).
In aanloop naar de wedstrijd zien we eigenaressen die hondenpsychologen en -waarzegsters raadplegen om te weten te komen of hun hond "zin" heeft in de grote gebeurtenis. Of hij "opgewonden" is dat hij naar een VS-staat mag waar hij nog nooit eerder geweest is (het antwoord - verbaast het u? - is steevast "ja".....en de eigenares is tevreden en betaalt de sessie).
Tussendoor wordt nog een hondenfeestje georganiseerd, waarbij de deelnemende hond wordt gevierd in bijzijn van zijn vriendjes (-> andere poedels of wat dacht u)... aan (en óp) tafel, met echte papieren borden, feesthoedjes en de hele santeboetiek.
 
Van ééntje herinner ik me de introductie. Ze is de eigenares van J (ik respecteer de hond inmiddels tè veel om z'n naam voluit te schrijven). Bij het begin van het programma is hij nog "gewoon" roze. Een beetje uitgewassen roze.
Ze zegt (and I quote...)
"I used to be married. My husband at the time didn’t like dogs.
So I got rid of my husband and kept the dogs.

I coloured J.  pink and he looooooves being pink.
I have a trick where J. crawls up between my legs and goes Grrrrrrrrrrrrrrrrrr!
I call it my Chastity Belt Trick. That’s why I’m still single"

Onwillekeurig denk ik " …. Erm… nope! You’re still single because you have a pink male poodle ….." maar dat zal wel aan m'n sarcastiche aard liggen ... :)

Een heel programma lang val ik van de ene verbazing in de andere maar stel "gelukkig" vast dat een deelneemster bereid is om haar prijsdier uit de wedstrijd te halen wanneer ze vaststelt dat hij er maar wat slapjes bij staat. Na een kommetje water, een blikje hondenvoer en een korte wandeling blijkt hij weer snel de oude te zijn dus ze kunnen nog meedingen naar de grote prijs.

Mishandeling durf ik het hele gebeuren niet te noemen maar het vrààgt toch wat van zo'n dier.
Het resultaat is alvast dat m'n bewondering voor het hele Poedelras pijlsnel de hoogte in schoot. Het gedúld van die dieren...... Chapeau.

Zo meteen vergast ik u op enkele Internetfoto's. Enkele van de honden uit het programma zitten ertussen. Ook J., maar ik zeg u lekker niet wie hij is. Uit respect voor zijn privacy en die van het baasje. Ik mag haar dan wel lichtjes ridicuul vinden maar een schandpaal mét foto en toenaam hoeft dan óók weer niet. U ziet, er zit nog een béétje mens in Olijf :)

Mag ik u, om te besluiten, nog meegeven dat er in het publiek op de pageant iemand zat die een piepbeestje had meegebracht? Jewèl, zo'n squeaky toy.  Het leidde de deelnemende honden af en dat màg niet. Want een afgeleide hond is een bewegende hond. En die kan je niet goed knippen.
Vreemd, denk ik, dat een mens zo'n pestkop kan worden dat hij een piepbeestje meeneemt om stiekem mee te piepen vanuit het publiek.....
Eén van de security-mensen verzocht de sneaky squeaker  ermee op te houden... hetgeen hij deed.
Of zij. We hebben de schuldige nooit gezien :)

En nu: de foto's.
Waarna ik ophoud voor vandaag.
In de hoop u niet te hebben verveeld :)


deze deelneemster wil ooit graag een èchte kameel hebben.
In afwachting.....yep!

Summer of Love kwam op de tweede plaats. Alle zonnebloemen zijn ècht haar :)



deze kwam niet voor in het programma van vanavond.
Maar hij knipoogt.
Of ze hebben z'n oog dicht gekleefd voor de gelegenheid... (lijm gebruiken màg!)

Square dog. Ook niet in deze aflevering gezien. Maar wel erg indrukwekkend.



King of the Safari.
Winnaar van de wedstrijd: Leeuw, Giraffe en Zebra  in één.
Het IS een hond!

Nog even illustreren waarom ik poedels nooit ernstig kon nemen. Enkele eerder "gangbare" examplaren.





Onderstaande foto verscheen òòk toen ik Extreme Poodles Googlede. Het verband ontgaat me...:)


Mag ik u bij deze een gelukkige Driekoningen wensen?
Een gelukkige Driekoningen :):):):):):):)

6 opmerkingen:

  1. Heerlijk blog weer Olijf! Heb genoten. Meer van dit: 'Ik zie La Befana (of haar plaatsvervangers... in casu de ouders?) zich bij nacht en ontij tegoed doen aan een glaasje rood met een uitje op azijn.....'

    Ook de dwaaltocht der heren was vermakelijk. Ik was wat voorbarig met kleine Kees erbij te roepen om hem de mooie poedels te laten zien.... en weet je, hij snapte ook niet goed waar die blootborstige fotodame en muizen mee te maken hadden. Zeker een soort befana. ;-)

    Hij vond de eerste hond het mooist. Ik ga voor de blokjeshond. Of de kameel!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Het spijt me dat Kees per ongeluk het slachtoffer werd van m'n ongecensureerde fotoserie, Lehti. Ik hoop van harte dat hij het te boven komt :)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @ Olijf, dat zal toch wel. Ik vond het wel grappig. We wonen per slot niet in de VS, waar zichtbare tepels tot een rel leiden. Ondertussen schijnen kinderen er vóór hun tiende al duizenden moorden te hebben gezien (op tv)... en roze poedels natuurlijk. Dat kan ook een niet mis te verstaan trauma opleveren, hoor. Onderschat dat niet ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Oja, nee, en tépels, zie ik nu, zijn juist weer net niet te zien bij die mevrouw. Het is dus een uiterst kuis plaatje.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. hahahaha, mijn geweten is intussen tot rust gekomen. Ik vergat dat ik met een "Hollandse" te maken had. Jullie zijn toch wel wat méér gewoon dan wij, kuise Belgjes ..... ;-)

    BeantwoordenVerwijderen